วัยเด็ก คือ วัยแห่งการเรียนรู้ เด็กๆจะถูกปลูกฝังให้เป็นคนช่างสังเกตุ เรียนรู้ และจดจำรายละเอียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งนั่นคือคำพูดของผู้ใหญ่ ดังนั้นคำพูดของคุณพ่อคุณแม่ที่ใช้พูดกับลูกจึงเป็นอะไรที่ต้องระมัดระวังอย่างมาก โดยเฉพาะคำหลายๆที่บางครั้งบางคราว อารมณ์ของคุณพ่อคุณแม่ ที่อาจจะโกรธ เบื่อ รำคาญ และพูดสิ่งต่างๆเหล่านี้กับลูกโดยไม่ได้คิดอะไรมาก แต่คำพูดเหล่านี้เองจะเป็นสิ่งที่ปิดกั้นพัฒนาการของเด็ก เรามาดูกันดีกว่าครับว่ามีคำพูดอะไรบ้าง
1.ทำอะไรไม่ได้สักอย่าง
ไม่เฉพาะแต่เด็กเท่านั้น แม้แต่กับผู้ใหญ่เองเมื่อเจอคำๆนี้ก็จะรู้สึกกดดัน เสียหน้า เสียความมั่นใจ และ คำๆนี้มักจะมาพร้อมกับอารมณ์โกรธของพ่อแม่ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ ไม่ว่าจะโกรธลูกอย่างไร ก็ไม่ควรจะพูดคำเหล่านี้ออกมา เพราะเมื่อเด็กรับฟังคำเหล่านี้เข้าไป จะทำให้เด็กเป็นเด็กปิดกั้น ไม่อยากทำอะไร ไม่กล้าแสดงออก ในบางรายที่รู้สึกต่อต้านพ่อแม่ ก็จะไม่ทำอะไรเลย ทางที่ดีควรจะใช้คำพูดในแง่บวก หรือ คำแนะนำให้ทำในสิ่งที่อยากให้ทำดีกว่า หรือคำพูดเพื่อเสริมสร้างกำลังใจให้แก่ลูกดีกว่าครับ
พ่อแม่ควรจะนึกว่าเด็กคือวัยที่กำลังหัดพูด ได้ยินอะไรก็มักจะพูดตาม เด็กยังไม่มีความรู้ ความเข้าใจในประโยคหรือข้อความที่ได้ยินมา ทีนี้ก็เป็นหน้าที่ของพ่อและแม่ ที่จะต้องช่วยแนะนำให้เด็กพูดในสิ่งที่เหมาะสม นอกจากนี้พ่อแม่ไม่ควรแสดงอาการ "รำคาญ" กับลูกในเวลาที่พวกเขาสงสัยหรือถามพ่อแม่ ถ้าลูกๆถูกสั่งให้เงียบ พวกเขาเหล่านั้นจะกลายเป็นเด็กที่ไม่กล้าถาม ไม่กล้าแสดงออกและเมื่อโตขึ้นไป พวกเด็กๆก็จะไม่ถามในสิ่งที่ตนเองไม่รู้ และจะมีปัญหาในด้านการเรียนหรือในด้านการสื่อสารกับผู้อื่นในอนาคต
สำหรับผู้ใหญ่อาจจะคิดว่าคำๆนี้เหมาะสม แต่ลองคิดสิครับ เด็กไม่สามารถตีความว่า "ลูกผู้ชาย" คืออะไร การจะเป็นลูกผู้ชายนี้ต้องทำอย่างไร ทำให้เด็กเกิดความลังเล สับสนในสิ่งที่ทำ ไม่แน่ใจว่าสิ่งที่ทำนั้นถูกต้องหรือไม่อย่างไร ดังนั้นถ้าคุณพ่ออยากให้ลูกได้เรียนรู้จักคำว่า ลูกผู้ชาย แล้วหละก็ คงไม่มีอะไรเหมาะสมไปกว่าการเป็นตัวอย่างที่เป็นผู้นำให้แก่ลูกแล้วหละครับ เพื่อให้ลูกเลียนแบบในพฤติกรรมที่เหมาะสมของลูกผู้ชายอย่างคุณพ่อไงครับ
4.ทำแบบนี้เดี๋ยวไม่รักนะ
คำพูดที่เสียดแทงใจลูกนะครับ อย่าไปคิดเองนะครับว่าลูกจะรู้อยู่แล้วว่าพ่อแม่รัก คำพูดเหล่านี้จะบั่นทอนความรู้สึก ความผูกพันของลูกกับพ่อแม่ อยากสอนลูกก็สอนครับ อย่าไปสร้างเงื่อนไขเหล่านี้ รังแต่จะทำลายความสัมพันธ์ของพ่อแม่ลูกเสียเปล่าๆครับ
5.ทำไมน่ารำคาญอย่างนี้
คำพูดนี้ก็มักจะมาพร้อมอารมณ์โกรธ การที่ลูกทำสิ่งใดให้พ่อแม่ไม่พอใจ สิ่งที่ควรจะโต้ตอบลูกควรเป็นการสอนในสิ่งที่เขาควรทำและสิ่งที่เขาไม่ควรทำ ไม่ควรใช้คำพูดแง่ลบอย่างคำว่าน่ารำคาญ เพราะคำพูดนี้จะทำให้เด็กเป็นเด็กไม่กล้าแสดงออก และเด็กๆก็จะรู้สึกไม่มั่นใจว่าพ่อแม่ยังรักเขาอยู่หรือเปล่า เด็กควรจะมีความมั่นคงทางจิตใจซึ่งจะได้รับมาจากการสนับสนุน เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ มิใช่การบั่นทอนจากคำพูดเหล่านี้นะครับ
6.ทำไมไม่ได้เหมือนลูกคนอื่นๆ
ไม่มีประโยชน์ครับที่จะใช้การเปรียบเทียบ การเปรียบเทียบไม่ว่าจะกับใครมีแต่จะทำให้ลูกเสียความมั่นใจ ขาดความมั่นใจ สำหรับตัวเด็กแล้วความมั่นใจจะค่อนข้างจะน้อยกว่าผู้ใหญ่ สำหรับผู้ใหญ่ถ้าโดนเปรียบเทียบอาจจะฮึดสู้บ้าง แต่สำหรับเด็กอาจจะยอมแพ้ และกลายเป็นเด็กขาดความเชื่อมั่นแทนครับก ลูก ลูก ลูก
7.อย่าทำแบบนี้เดี๋ยวตำรวจจับ
การขู่ด้วยการหลอก เช่น การขู่ด้วยผี การขู่ด้วยตำรวจ การขู่ทั้งหลายเหล่านี้ เป็นการใช้คำพูดเพื่อสื่อออกมาว่า เมื่อทำแบบนี้แล้วจะเกิดผลอะไรตามมาบ้าง ซึ่งในทางเป็นจริงแล้วมันเป็นสิ่งที่ไม่สมเหตุสมผล ซึ่งการขู่เหล่านี้จะสร้างตรรกะที่ทำให้เด็กขาดการเรียนรู้แบบเป็นเหตุเป็นผล และเมื่อโตขึ้นอาจจะกลายเป็นเด็กที่ไม่เชื่อฟังพ่อแม่ เพราะจะเข้าใจว่าสิ่งที่พ่อแม่พูดไม่ใช่เรื่องจริง
8.ล้อเลียนเรื่องน่าอาย หรือ ปมด้อย
การล้อเลียนเรื่องน่าอับอายหรือปมด้อยของเด็ก จะทำให้เกิดปมฝังในใจของเด็ก บางรายอาจจะจดจำตลอดไปเลยก็มี ซึ่งปมเหล่านี้จะส่งผลที่ไม่ดีต่อพัฒนาการของเด็ก ดังนั้นถึงพ่อแม่จะรับรู้สิ่งเหล่านี้ ก็ไม่ควรจะนำมาล้อเล่นกับลูก
ลูก ลูจะร
